Công bố 15 TCVN về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam

Việc hoàn thiện và công bố 15 tiêu chuẩn quốc gia về hệ thống pin lưu trữ năng lượng không chỉ góp phần hình thành một nền tảng pháp lý – kỹ thuật cho lĩnh vực còn mới mẻ này, mà còn tạo động lực thúc đẩy các sáng kiến đổi mới sáng tạo, phát triển chuỗi cung ứng nội địa và mở rộng thị trường lưu trữ năng lượng tại Việt Nam.

Hội nghị do Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam (VSQI) thuộc Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) Quốc gia và Văn phòng Dịch vụ Dự án thuộc Liên Hợp Quốc (UNOPS), Quỹ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP) và các thành viên liên danh tư vấn gồm: Viện Nghiên cứu Phát triển Tiêu chuẩn Chất lượng (ISSQ); Công ty TNHH Pondera Việt Nam (thuộc tập đoàn Royal HaskoningDHV); Đội ngũ chuyên gia đến từ Trường Đại học Phenikaa; Đội ngũ chuyên gia đến từ Công ty TNHH TUV Nord Vietnam tổ chức Hội nghị báo cáo kết quả triển khai dự án và công bố 15 Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt nam.

Tham dự hội nghị có ông Nguyễn Văn Khôi - Trưởng ban Ban Tiêu chuẩn, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia; ông Triệu Việt Phương - Viện trưởng Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam; bà Nguyễn Ngọc Thủy - Cán bộ Điều phối và quản lý dự án hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin (BESS), đại diện ETP–UNOPS; ông Vũ Văn Diện - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam; ông Nguyễn Minh Ngọc Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Tiêu chuẩn Chất lượng (ISSQ) cùng với sự tham dự của đại diện các Bộ, ngành, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, các tổ chức và chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và hơn 100 đại biểu tham dự theo hình trực tuyến.

Ông Nguyễn Văn Khôi - Trưởng ban Ban Tiêu chuẩn, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia.

Sự kiện đánh dấu việc hoàn thành gói hỗ trợ kỹ thuật, đồng thời chính thức công bố bộ tiêu chuẩn gồm 15 TCVN được xây dựng trên cơ sở tham chiếu các tiêu chuẩn quốc tế, lấy ý kiến công khai, thẩm định và phê duyệt theo Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và Thông tư số 11/2021/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Việc xây dựng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đòi hỏi sự đồng hành xuyên suốt từ nhiều bên liên quan, từ cơ quan hoạch định chính sách đến cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ chuyên gia kỹ thuật. Bộ tiêu chuẩn được công bố hôm nay là minh chứng rõ nét cho sự hợp tác bền vững, hiệu quả và có chiều sâu giữa các bên.

Bà Nguyễn Ngọc Thủy – cán bộ Điều phối và quản lý dự án hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin (BESS), đại diện ETP–UNOPS.

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Ngọc Thủy – cán bộ Điều phối và quản lý dự án hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin (BESS), đại diện ETP–UNOPS cho biết, Việt Nam đã có cam kết đưa mức phát thải ròng về bằng 0 vào năm 2050. Đặc biệt, ngày 20/8/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW (Nghị quyết 70) về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Trong Nghị quyết 70 có mục tiêu lớn đến năm 2030 tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp khoảng 25 - 30%.

Theo phân tích của nhiều chuyên gia, tỷ trọng năng lượng tái tạo lớn hơn 15% sẽ đặt ra một số vấn đề liên quan tới cung cầu và cần hệ thống pin lưu trữ năng lượng. Hệ thống này đóng vai trò nền tảng để xử lý tính gián đoạn của năng lượng tái tạo, tăng cường tính linh hoạt của hệ thống và cải thiện độ tin cậy, khả năng phục hồi của lưới điện, góp phần phát triển hệ thống truyền tải điện thông minh, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Cũng từ đó, việc xây dựng các tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc gia cho BESS mang ý nghĩa then chốt trong giảm rủi ro kỹ thuật, tài chính, tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho việc huy động đầu tư trong nước, quốc tế cho các dự án chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam.

 “BESS đang ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an ninh năng lượng, tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo và tối ưu hóa lưới điện quốc gia. Trải qua gần 2 năm thực hiện, dự án xây dựng tiêu chuẩn cho BESS, 15 bộ tiêu chuẩn quốc gia đã được liên danh do Viện Nghiên cứu Phát triển Tiêu chuẩn Chất lượng (ISSQ) đứng đầu, với sự tham gia của Công ty TNHH Pondera Việt Nam (thuộc tập đoàn Royal HaskoningDHV), cùng đội ngũ chuyên gia kỳ cựu đến từ trường Đại học Phenikaa hoàn thành.

Sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng khung pháp lý, hỗ trợ phát triển hệ thống pin lưu trữ năng lượng trong thời kỳ đất nước bước vào kỷ nguyên chuyển đổi xanh và hội nhập quốc tế”, TS Nguyễn Ngọc Thuỷ cho hay.

Trình bày kết quả Dự án 15 tiêu chuẩn về BESS tại Việt Nam, bà Phùng Thị Thu Hằng – Quản lý và Điều phối dự án BESS cho biết, hiện nay Việt Nam còn thiếu nhiều tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) phù hợp với Hệ thống pin lưu trữ năng lượng, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Dự án này phù hợp với Quy hoạch phát triển điện VIII và đóng góp vào phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng không vào năm 2050 của Việt Nam.

Cũng theo bà Hằng, dự án tập trung nghiên cứu toàn diện và xây dựng dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) cho BESS. Trong quá trình thực hiện, nhóm dự án phát triển các tiêu chuẩn TCVN với sự tham vấn chặt chẽ của các chuyên gia kỹ thuật trong nước và quốc tế, đồng thời nhận được sự hỗ trợ chuyên môn từ Ủy ban TCĐLCL Quốc gia.

Dự án cũng bao gồm việc tổ chức các phiên họp và hội thảo tham vấn kỹ thuật nhằm thu thập ý kiến đóng góp từ các bên liên quan. Bên cạnh đó, nhóm thực hiện nghiên cứu, khảo sát, học tập kinh nghiệm quốc tế và đánh giá tính khả thi của các tiêu chuẩn thông qua hệ thống thử nghiệm và đánh giá sự phù hợp.

Toàn bộ quy trình được triển khai tuân thủ đầy đủ các bước xây dựng, thẩm định và ban hành theo quy định của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật cùng Thông tư số 11/2021/TT-BKHCN. Có thể thấy, dự án đã đặt nền tảng hình thành hệ thống TCVN về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam và tích hợp vào các dự án năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Chia sẻ về kết quả đạt được, bà Hằng nhấn mạnh, dự án đã hoàn thành xây dựng và ban hành 15 TCVN về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa lĩnh vực này tại Việt Nam. Các bộ TCVN mới được ban hành đảm bảo tính tương thích với hệ thống tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời góp phần nâng cao năng lực quốc gia trong hoạt động xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn. 

"Việc hoàn thiện các tiêu chuẩn này đã thiết lập khung tham chiếu thống nhất cho các bên liên quan, tạo nền tảng pháp lý và kỹ thuật vững chắc cho việc phát triển, quản lý và ứng dụng BESS. Kết quả của dự án không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn thúc đẩy thu hút đầu tư, hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ, mở ra cơ hội phát triển bền vững cho lĩnh vực năng lượng tái tạo tại Việt Nam", bà nói thêm.

Bà Phùng Thị Thu Hằng – Quản lý và Điều phối dự án BESS.

Tại hội nghị, ông Ngô Kiên Cường – Phó trưởng dự án BESS, Chuyên gia điện gió ngoài khơi, đại diện Pondera Việt Nam đã giới thiệu chi tiết nội dung bộ tiêu chuẩn và lộ trình áp dụng phù hợp với Quy hoạch phát triển điện VIII (PDP VIII). Theo đó, dự án 15 tiêu chuẩn về BESS đã được triển khai và hoàn tất. Bộ tiêu chuẩn này được xây dựng nhằm chuẩn hóa khái niệm, thông số kỹ thuật, phương pháp thử nghiệm và hướng dẫn an toàn, đảm bảo tính tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế.

"Việc hoàn thiện và công bố 15 TCVN này đã tạo ra khung pháp lý – kỹ thuật thống nhất, nâng cao năng lực quốc gia trong xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn, đồng thời thúc đẩy đầu tư, chuyển giao công nghệ và phát triển bền vững ngành năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Dự án cũng kiến nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các tiêu chuẩn về thử nghiệm thiết bị, hướng dẫn vận hành, bảo trì, kết nối lưới điện và phòng cháy chữa cháy cho hệ thống BESS trong giai đoạn tiếp theo", ông Ngô Kiên Cường cho biết.

Các TCVN được chia thành bốn nhóm chính gồm: từ vựng – thông số kỹ thuật và phương pháp thử; hoạch định và đánh giá tính năng hệ thống; các vấn đề môi trường; an toàn đối với hệ thống lưu trữ điện năng tích hợp lưới điện.

Trong đó, các tiêu chuẩn về từ vựng và thông số kỹ thuật giúp thống nhất cách hiểu và quy trình thử nghiệm cho nhiều loại hệ thống lưu trữ năng lượng khác nhau như cơ học, điện hóa, điện, hóa học và nhiệt. Nhóm tiêu chuẩn về hoạch định và đánh giá tính năng đưa ra hướng dẫn chi tiết cho việc thiết kế, thử nghiệm và vận hành hệ thống, đảm bảo hiệu năng và an toàn trong suốt vòng đời sử dụng.

Bên cạnh đó, nhóm tiêu chuẩn về môi trường tập trung giải quyết các tác động hai chiều giữa hệ thống và môi trường, bao gồm cả việc xử lý pin hỏng, pin tái sử dụng và các nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe. Đặc biệt, các tiêu chuẩn về an toàn quy định rõ quy trình đánh giá rủi ro, biện pháp phòng ngừa và thử nghiệm an toàn cho hệ thống pin lưu trữ, nhất là với pin lithium-ion.

Trong khuôn khổ hội nghị, bà Đoàn Thị Thanh Vân, Trưởng phòng Tiêu chuẩn Điện, Điện tử, Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam cũng có phần trình bày về kết quả tham vấn của các bên liên quan và đề xuất tiếp theo.

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Minh Ngọc, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Tiêu chuẩn Chất lượng (ISSQ) cho biết thêm, việc xây dựng các bộ tiêu chuẩn cho BESS là hành trình kết nối trí tuệ, kinh nghiệm và tâm huyết của nhiều tổ chức, chuyên gia trong và ngoài nước.

“15 bộ tiêu chuẩn ra đời hôm nay là dấu mốc quan trọng, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển bền vững ngành năng lượng tái tạo, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong lộ trình chuyển dịch năng lượng xanh”, ông Nguyễn Minh Ngọc nói.

Ông Nguyễn Minh Ngọc, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Tiêu chuẩn Chất lượng (ISSQ).

Ông Nguyễn Minh Ngọc cho biết, bộ tiêu chuẩn sẽ tiếp tục được phổ biến, triển khai và cập nhật định kỳ nhằm đảm bảo phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu thực tiễn trong quá trình chuyển dịch năng lượng. Đây là tiền đề quan trọng giúp Việt Nam tiến gần hơn tới các mục tiêu về an ninh năng lượng, phát triển bền vững và phát thải ròng bằng không vào năm 2050.

Bế mạc hội nghị, ông Nguyễn Văn Khôi - Trưởng ban Ban Tiêu chuẩn cho biết, sự kiện không chỉ đánh dấu bước hoàn thiện quan trọng về mặt kỹ thuật mà còn khẳng định vai trò của hệ thống tiêu chuẩn trong việc thúc đẩy thị trường lưu trữ năng lượng, một thành phần thiết yếu trong hệ sinh thái năng lượng tái tạo của Việt Nam trong thập kỷ tới. Việc hoàn thiện và công bố 15 tiêu chuẩn quốc gia về hệ thống pin lưu trữ năng lượng không chỉ góp phần hình thành nền tảng pháp lý – kỹ thuật cho lĩnh vực còn mới mẻ này, mà còn tạo động lực thúc đẩy các sáng kiến đổi mới sáng tạo, phát triển chuỗi cung ứng nội địa và mở rộng thị trường lưu trữ năng lượng tại Việt Nam.

"Bộ tiêu chuẩn sẽ tiếp tục được phổ biến, triển khai và cập nhật định kỳ nhằm đảm bảo phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu thực tiễn trong quá trình chuyển dịch năng lượng. Đây là tiền đề quan trọng giúp Việt Nam tiến gần hơn tới các mục tiêu về an ninh năng lượng, phát triển bền vững và phát thải ròng bằng không vào năm 2050", ông Khôi nhấn mạnh.

Toàn cảnh hội nghị