Năng suất và chất lượng – chìa khóa nâng cao sức cạnh tranh doanh nghiệp tiến vào kỉ nguyên mới

Năng suất luôn được coi là nền tảng cho sự phát triển bền vững của một nền kinh tế và cũng là yếu tố sống còn đối với từng doanh nghiệp. Theo số liệu mới đây từ Tổ chức Năng suất Châu Á (APO), năng suất lao động của Việt Nam trong những năm gần đây đã có cải thiện đáng kể nhưng vẫn còn khoảng cách so với nhiều quốc gia phát triển trong khu vực. Khoảng cách này không chỉ phản ánh sự chênh lệch về trình độ công nghệ và phương thức quản trị mà còn cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc đổi mới tư duy quản lý, ứng dụng khoa học công nghệ và chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đối với một doanh nghiệp, năng suất chính là thước đo hiệu quả sử dụng các nguồn lực từ lao động, máy móc đến nguyên vật liệu. Khi năng suất được nâng cao, chi phí sản xuất giảm xuống, quy trình vận hành trở nên tối ưu hơn, và giá trị gia tăng của sản phẩm cũng được cải thiện.

Bên cạnh năng suất, chất lượng sản phẩm và dịch vụ là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển lâu dài. Trong bối cảnh thị trường mở cửa, người tiêu dùng có nhiều lựa chọn hơn, chất lượng trở thành yếu tố giữ chân khách hàng và xây dựng uy tín thương hiệu. Một sản phẩm chất lượng cao không chỉ giúp doanh nghiệp tạo được niềm tin mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận các thị trường khó tính. Chất lượng ngày nay không còn là lợi thế cạnh tranh tạm thời mà là cam kết bắt buộc. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã mạnh dạn áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng theo chuẩn quốc tế như ISO, HACCP hay Lean Six Sigma. Những công cụ này giúp chuẩn hóa quy trình, hạn chế sai lỗi, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý và tạo ra sự đồng nhất trong từng sản phẩm, từ đó củng cố vị thế của doanh nghiệp trên thị trường.

Điều đáng nói là năng suất và chất lượng không thể tách rời. Năng suất cao nhưng chất lượng không đảm bảo sẽ khiến doanh nghiệp đánh mất khách hàng, còn chất lượng tốt nhưng năng suất thấp sẽ làm chi phí sản xuất tăng, khó cạnh tranh về giá cả. Chỉ khi hai yếu tố này được gắn kết hài hòa, doanh nghiệp mới có thể đạt được sự phát triển bền vững. Thực tiễn cho thấy nhiều doanh nghiệp trong các ngành điện tử, dệt may hay nông sản chế biến đã áp dụng đồng thời các phương pháp cải tiến quy trình sản xuất như Kaizen, 5S và hệ thống kiểm soát chất lượng hiện đại. Kết quả mang lại khá rõ rệt khi năng suất tăng từ 10 đến 20% và tỷ lệ sản phẩm lỗi giảm tới 30%. Đây là minh chứng cho việc nếu biết kết hợp đúng đắn, doanh nghiệp có thể vừa nâng cao hiệu quả sản xuất vừa củng cố uy tín thương hiệu trên thị trường.
Để tiến xa hơn, doanh nghiệp Việt Nam cần có chiến lược toàn diện trong việc nâng cao năng suất và chất lượng. Trước hết là đổi mới công nghệ, bởi chỉ có ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, đặc biệt là các giải pháp tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn, mới có thể giúp tối ưu hóa quy trình vận hành. Song song với đó là đầu tư vào con người. Nguồn nhân lực không chỉ cần kỹ năng chuyên môn mà còn phải có tư duy đổi mới và văn hóa cải tiến liên tục. Khi nhân viên được đào tạo bài bản và được khuyến khích tham gia vào quá trình nâng cao chất lượng, toàn bộ hệ thống sẽ trở nên linh hoạt và thích ứng nhanh với sự thay đổi của thị trường.

Một điểm quan trọng khác là việc áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến như ISO 9001, Lean hay TPM. Đây không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là phương pháp tư duy giúp doanh nghiệp thiết lập và duy trì những quy trình khoa học, minh bạch, từ đó nâng cao hiệu quả toàn bộ chuỗi hoạt động. Bên cạnh nỗ lực nội bộ, sự liên kết và hợp tác cũng đóng vai trò quan trọng. Doanh nghiệp cần tích cực tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, hợp tác với đối tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm quản lý, tiêu chuẩn chất lượng cũng như tiếp cận thị trường mới. Điều này giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và đưa sản phẩm Việt Nam ra thị trường thế giới một cách bền vững.

Có thể nói, trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, doanh nghiệp Việt Nam không thể chỉ tập trung vào sản lượng mà bỏ qua chất lượng, hoặc chỉ quan tâm đến chất lượng mà thiếu sự chú ý tới năng suất. Hai yếu tố này cần được coi là hai trụ cột song hành, vừa tạo nền tảng phát triển kinh tế vừa là chiến lược dài hạn để khẳng định thương hiệu. Năng suất và chất lượng không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp riêng lẻ mà còn đóng góp vào sự tăng trưởng chung của nền kinh tế, giúp nâng cao vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu. Khi doanh nghiệp biết khai thác sức mạnh tổng hợp của cả hai yếu tố, đó cũng chính là lúc hàng hóa Việt Nam có cơ hội khẳng định thương hiệu và nâng cao chỗ đứng trên bản đồ thương mại quốc tế.

Ngày đăng: 12/09/2025.

Nguồn: vietq